Koncepcje powstania państwa

• autonomiczne – państwo to pewny element rozwoju historycznego.

• heteronomiczne – nie ma tu elementu historycznego, powstaje na pewne zapotrzebowanie zewnętrzne, jest techniką organizacji życia społecznego. Jest czymś pierwotnym wobec społeczeństwa.

Istota państwa:

• - realistyczne lub socjologiczne – postrzeganie państwa w sferze życia społecznego. Obiektem poznawczym są tylko realne istniejące zjawiska. Sprowadzanie państwa do określonej rzeczywistości, np. państwo to zachowania.

• - nominalistyczne in. prawnicze – państwo to pewien system prawny. Sprowadza się do norm, a nie do zachowania.

• -socjologiczna relacyjna – pewna relacja, zależność. Nie byt samoistny.

a. relacje o charakterze niesymetrycznym- relacje między władzą, a podwładnym –Władza rozkazuje obywatelom.

b. symetrycznym- czyli wzajemnego działania. Państwo to wzajemne oddziaływanie między władzą, a społeczeństwem.

Heteronomiczne (koncepcje) :
- teistyczna – źródło państw jest czynnikiem zewnętrznym. Sakralizuje władze. Pochodzi od Boga lub jakiegoś bóstwa. Przeciwstawienie się władzy jest grzechem. Specyficzna legitymizacja władzy.
Reprezentanci: Św. Augustyn, Św. Tomasz z Akwinu.
Augustyn – władza kościelna powinna przenikać we wszystkie sfery życia świeckiego.
Tomasz – w 4 wymiarach :
1.lex aeterna – prawo boskie, które rządzi życiem państwa. Człowiek nie jest w stanie pojąć tego prawa.
2.lex naturalis – prawo naturalne, jest już poznawalne przez społeczeństwo, które jest ścisle powiązane z nauką kościoła. Źródłem poznawczym jest objawienie. Czyli nie dla każdego tylko np. dla świętych.
3.lex humana – prawo ludzkie, rządzi zachowaniem społecznym, np. prawo własości, wyboru nauczyciela, przemieszczenia się z miejsca na miejsce, ale trzeb przestrzegać prawa boskiego.
4.ars (sztuka rządzenia) prawo sztuczne, strefa tylko dla ludzi, gdzie człowiek nie wnika, np. zbieranie pieniędzy na wojnę.
Teoria predestynacji- świat ułożony jest przez Boga, wszystko ma swoje określone miejsce. Każdy ma swoje miejsce w tym trybiku Boskim. Nikt w średniowieczu nie mógł zmienić swojej struktury hierarchicznej, np. chłop nie powinien się uczyć bo by zmienił plan boski.
Ma to plusy i minusy :
-:

• -niedemokratyzacyjne -nie mieszczą się w kanonach demokracji.

• postawa anty aktywistyczna -społeczeństwo nie ma nic do powiedzenia.

+ :

• nie było problemu z etycznością państwa. Tylko ci co mają walory etyczne mogli sprawować władzę, dziś tego nie ma wstydzimy się za polityków.

-koncepcja powstania państwa w wyniku podboju- autor Ludwik Gumplowicz. Państwa mają charakter odwieczny, jakiś rodzaj okresu nie trzeba nazwać państwem, ale miał taki charakter.
Efekt synergii –wspólnego działania.
Od kiedy ludzie zaczęli działać zbiorowo w tedy powstał pewien system organizacyjny, podział ról.
To musiało być od zawsze kiedy człowiek w takie zbiorowości wchodził. Było zagrożenie zewnętrzne, musieli się bronić przeciw obcym.
Czynniki państwowo twórcze :
-czynnik rasowy
-położenie geograficzne
-bogactwo
Autonomiczne:
- patriarchalna :średniowiecze, z łac. patria czyli ojczyzna. Państwo powstaje z pewnej wspólnoty rodowej, którego źródłem jest ojciec. Stosunki najpierw mają charakter personalny potem z rodziny do rodu mamy wspólne pochodzenie nie ma więzi personalnej potem plemię- zerwanie o pochodzeniu ojca tylko wspólny język, podobność antropologiczna, potem naród- wspólnota kultury, historii, języka, terytorium zwykle.
- patrymonialna- państwa zaczynają się kształtować w ramach własności ziemskiej.
Walka o władze była walką o ziemię.
Austria- związków małżeńskich zyskiwali ziemie.
Dominium- własność= imperium władza (równa się)
Ziemia była elementem przetargowym w walce o władzę.